امیرعباس محمدی کوشکی سرپرست تیم اختراع ایرانیان در گفت و گو با مجله توژال. وی به تشکیل شورای مشورتی مجمع جهانی حاکمیت اینترنت اشاره کرد و گفت: در این جلسه گزارشی از فروش تجارت الکترونیک به شرکت ها و نقش بسترهای الکترونیکی ارائه شد. بر اساس این گزارش، از میان 86 کشور، هلند با خرید اینترنتی 92 درصدی کاربران اینترنت در سال 2023 رتبه اول، انگلیس با 92 درصد در سال 2023، سوئد با 90 درصد و دانمارک با 88 درصد رتبه دوم را دارند. ٪ به ترتیب. چین با 80 درصد در سال 2023 در رتبه پنجم قرار دارد.

وی افزود: ایران که 25 درصد کاربران اینترنت در آن خرید اینترنتی انجام می دهند، در سال 2023 رتبه 66 جهانی را به خود اختصاص داده است که نسبت به سال های گذشته پیشرفت داشته است. این پیشرفت را می توان با مقایسه داده ها برای سال های مختلف تأیید کرد:

1- 2010: درصد کاربران اینترنتی که در ایران به صورت آنلاین خرید می کنند به 5 درصد رسید که درصد بسیار پایینی است.
2- 2019: 15 درصد که افزایشی است و نشان دهنده رشد تدریجی تجارت الکترونیک در ایران است.
3- 2023: درصد کاربران اینترنتی که در ایران به صورت آنلاین خرید می کنند به حدود 25 درصد رسیده و رشد بسیار خوبی داشته است.

محمدی تاکید کرد: این روند پیشرفت زیادی را در حوزه تجارت الکترونیک در ایران طی یک دهه گذشته نشان می دهد. این پیشرفت به افزایش دسترسی به اینترنت، بهبود زیرساخت ICT و افزایش آگاهی مردم از مزایای خرید آنلاین نسبت داده می شود. با این حال هنوز فاصله زیادی بین ایران و کشورهای پیشرو در این زمینه وجود دارد. برای ادامه این روند صعودی و رسیدن به سطح کشورهای پیشرو، نیاز به بهبود زیرساخت ها، اصلاح قوانین و مقررات و افزایش اعتماد مصرف کننده به خرید آنلاین وجود دارد.

چالش ها و راهکارهای توسعه تجارت الکترونیک در ایران

رئیس تیم اختراع ایرانی به بیان چالش های تجارت الکترونیک در ایران پرداخت و گفت: ضعف زیرساخت های فناوری یکی از چالش های توسعه تجارت الکترونیک در کشور است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در ایران نبود زیرساخت‌های ICT است و دسترسی محدود به اینترنت پرسرعت و پهنای باند کافی مانعی جدی بر سر راه توسعه تجارت الکترونیک است.

وی قوانین و مقررات محدودکننده را از دیگر موانع عنوان کرد و ادامه داد: وجود قوانین و مقررات پیچیده و بعضاً محدودکننده در حوزه تجارت الکترونیک از جمله مسائل مالیاتی و حقوق مصرف کننده، انگیزه فعالیت شرکت ها و مصرف کنندگان در این حوزه را کاهش می دهد. . علاوه بر این، اعتماد پایین مصرف کننده را باید به مجموعه چالش های پیش روی کشور در توسعه تجارت الکترونیک در کشور اضافه کرد. هنوز بسیاری از مصرف کنندگان ایرانی به خرید اینترنتی اعتماد کافی ندارند و نگرانی در مورد امنیت پرداخت آنلاین و کیفیت محصولات خریداری شده عامل بازدارنده مهمی در این زمینه است.

به گفته محمدی، مشکلات پرداخت الکترونیک از دیگر چالش‌های کشور در این زمینه است، زیرا محدودیت‌ها و تحریم‌های بین‌المللی، انجام معاملات مالی بین‌المللی را برای شرکت‌های ایرانی با مشکل مواجه کرده است. این مشکل باعث کاهش رقابت پذیری شرکت های ایرانی در سطح جهانی می شود.

راهکارهای توسعه تجارت الکترونیک در ایران

بهبود زیرساخت های فناوری: دولت و بخش خصوصی باید در زیرساخت های ICT سرمایه گذاری کنند. افزایش دسترسی به اینترنت پرسرعت و توسعه شبکه های باند پهن می تواند به رشد تجارت الکترونیک کمک کند.

اصلاح قوانین و مقررات: بررسی و به روز رسانی قوانین و مقررات مرتبط با تجارت الکترونیک به ویژه در حوزه مالیات و حقوق مصرف کننده می تواند موانع موجود را کاهش داده و زمینه رشد این حوزه را فراهم کند.

افزایش آگاهی و اعتماد مصرف کننده: برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی برای افزایش آگاهی مصرف کننده در مورد مزایای خرید آنلاین و روش های پرداخت الکترونیکی امن می تواند به افزایش اعتماد مصرف کننده کمک کند.

تسهیل عملیات پرداخت الکترونیکی: ایجاد سیستم های پرداخت الکترونیکی داخلی و بین المللی کارآمد و ایمن می تواند مشکلات مربوط به تراکنش های مالی را کاهش دهد و تجارت الکترونیک را تسهیل کند.

نقش استارت آپ ها و شرکت های فناوری

محمدی با تاکید بر اینکه استارتاپ ها و شرکت های فناور نقش مهمی در توسعه تجارت الکترونیک در ایران دارند، گفت: این شرکت ها می توانند با ارائه راهکارهای نوآورانه به بهبود زیرساخت ها و افزایش کارایی خدمات الکترونیک کمک کنند.

وی نوآوری در خدمات پرداخت را یکی دیگر از تاثیرات استارت آپ ها در توسعه کسب و کار عنوان کرد و تصریح کرد: استارت آپ های فعال در حوزه فناوری مالی می توانند با توسعه راهکارهای پرداخت الکترونیکی و دیجیتالی، مشکلات موجود در تراکنش های مالی را حل کنند و اعتماد مصرف کنندگان را جلب کنند

آل محمدی توسعه پلتفرم های تجارت الکترونیک را از دیگر دستاوردهای توسعه اکوسیستم استارت آپی در کشور برشمرد و افزود: ایجاد و توسعه پلتفرم های فروش آنلاین داخلی و بین المللی به شرکت های کوچک و متوسط ​​امکان می دهد تا به بازارهای بزرگتر دست یابند. و رقابت پذیری آنها را افزایش دهد. ارائه خدمات لجستیک هوشمند و بهبود تجربه کاربری از دیگر تأثیرات اکوسیستم در توسعه کسب و کار فناوری است.

اهمیت تجارت الکترونیک برای آینده اقتصادی ایران

رئیس تیم اختراعات ایران با اشاره به نقش کلیدی تجارت الکترونیک در توسعه اقتصادی ایران گفت: با توجه به جوانان فناور کشور، پتانسیل بالایی برای رشد در این زمینه وجود دارد. افزایش فعالیت های تجارت الکترونیک می تواند به ایجاد فرصت های شغلی جدید، افزایش درآمدهای مالیاتی و رونق اقتصاد دیجیتال کمک کند. برای تحقق این پتانسیل، همکاری گسترده بین دولت، بخش خصوصی و مصرف کنندگان مورد نیاز است. سرمایه گذاری در زیرساخت ها، اصلاح قوانین و افزایش آگاهی عمومی می تواند به توسعه پایدار تجارت الکترونیک در ایران کمک کند و این کشور را به یکی از پیشتازان این حوزه در منطقه تبدیل کند.

وی تاکید کرد: رتبه یازدهم جهانی ایران در طراحی اپلیکیشن در گزارش 1400 سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) بیانگر توانایی بالای متخصصان ایرانی در حوزه فناوری اطلاعات است. این دستاورد باعث افزایش اعتماد به استارتاپ ها، بهبود کیفیت خدمات تجارت الکترونیک و ایجاد فرصت های جدید برای صادرات خدمات فناوری می شود. این موفقیت همچنین می تواند به افزایش رقابت پذیری شرکت های ایرانی و تشویق نوآوری و خلاقیت در این زمینه کمک کند. بهره برداری از این پتانسیل می تواند به توسعه پایدار تجارت الکترونیک در ایران منجر شود.