به گزارش سایت توژال، جشنواره مهرگان به عنوان بیست و پنجمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در پرونده مشترک ایران و تاجیکستان در کمیته بین المللی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه به ثبت رسید. در پیامی از سوی سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آمده است:

از نظر ایرانیان این جشن، آیینی معادل نوروز است. همانطور که در اولین ماه بهار ایرانیان برای پاسداری از شکوفایی دوباره طبیعت مراسم و آیینی برگزار می‌کردند، در اولین ماه پاییز نیز جشن مهرگان را برای پاسداری و شکرگزاری از محصول خود برپا می‌کردند. محصولات آنها آیین مهرگان هزاران سال است که علاوه بر سپاسگزاری از نعمت دهنده، نماد و یادآور وحدت ملی ایرانیان در راه خیر و حقیقت بوده است.

این آیین بزرگ قرن‌ها در ایران فرهنگی زنده و پایدار مانده است، اما شگفت‌انگیزترین آن این است که فلسفه اجرای آن برگرفته از این ایده است که صلح، دوستی، نشاط و یکپارچگی اجتماعی در آن حاکم است. رسم بر این بود که ایرانیان از روی دوستی و سخاوت در مهرگان به یکدیگر هدیه می دادند. بنابراین، این جشن بهانه ای برای تساهل بود، زیرا خداوند به زندگی آنها برکت داد.

گستردگی جغرافیایی مهرگان سراسر فضای فرهنگی ایران از سهون تا فرات را در بر می گیرد و امروزه که این آیین به نام ایران و تاجیکستان ثبت شده است باید آن را نشانه ای از پیوندهای عمیق فرهنگی این دو دانست. مردم با روحیه تاریخی در روزگاری که اختلافات، خصومت و انزوا در منطقه رو به افزایش است، ثبت جهانی دین مهارکان که مظهر مهربانی، دوستی و صلح برای ملت های ایران و تاجیکستان در طول تاریخ است، نویدبخش است. برای ثبات و ظهور پیوندهای فرهنگی و توسعه گردشگری فرهنگی تاریخی

امیدوارم ثبت جهانی آیین های مهرکان توجه جهانیان را به حکمت و فرهنگ ایرانی و آیین های عمیق آن جلب کند.

یونسکو در پایان ثبت جهانی این عنصر ارزشمند از میراث فرهنگی ناملموس ایران، افتخاری دیگر به ایران و ایرانیان میراث دوست بخشید و عزم ما را برای ثبت سایر دارایی های فرهنگی و تاریخی جهان تقویت کرد.

به امید افزایش سربلندی ایران اسلامی، این موفقیت بزرگ را به محضر مقام معظم رهبری، سران سه قوه، دست اندرکاران عرصه میراث فرهنگی و مردم عزیزمان تبریک می گویم.

جشنی آمده است، در را به روی او باز کن/بیا و او را ذلیل کن (منوچهری دامغانی)»

به گزارش مجله «توژال»، صالحی امیری همچنین با تبریک ثبت جهانی «هنر ساخت و نواختن رباب» به عنوان بیست و ششمین میراث ناملموس ایران در فهرست یونسکو، رباب را نه تنها به عنوان یک ساز، بلکه به عنوان یک ساز توصیف کرد. نماد هویت مشترک، پل بین نسل‌ها، نماد دوستی و سفیر صلح باستانی و ثبت او میراث معنوی مشترک برای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان، آغاز فصل جدیدی برای همکاری‌های فرهنگی و هنری تلقی شد. بین کشورهای منطقه

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در نامه‌ای به ثبت جهانی هنر ساخت و نواختن رباب نوشت: صدای رباب از اعماق گنجینه تاریخ ایران به گوش می‌رسد ترانه‌ای که داستان‌های بسیاری از افرادی را روایت می‌کند که تاریخ ساز را به طرز هنرمندانه‌ای تحریف کرده‌اند و ملودی آن در دل خود داستان‌هایی از عشق، پیوند و محبت دارد.

در کوچه های تاریخ، رباب همیشه همراه ما بود. هزاران سال است که مردم از دریای مکران تا دریاچه خوارزم رباب را در همه جا و در هر زمان در دست دارند. این ساز چه در غم و انزوا و چه در خدمت و همراهی همنشین و زبان مردم ایران بوده است.

رباب تنها یک ابزار نیست، بلکه نمادی از هویت مشترک ما، پل ارتباطی بین نسل‌ها و نماد دوستی و برادری است. اکنون که وعده ثبت شهر رباب را به عنوان میراث معنوی مشترک ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان به اطلاع شما میرسانم، جا دارد بگویم که این رویداد مهمتر از همه گواه عمق مشترک ماست. ریشه تاریخی و فرهنگی دارد و بیانگر همبستگی و اتحاد ملت های این سرزمین است. شاید اغراق نباشد اگر رباب در کنار زبان فارسی متمایزترین میراث فرهنگی مشترک بین این چهار کشور خواهر و یادآور تاریخ و مردمی به هم پیوسته باشد. با اصل و نسب مشترک آشنا شوید.

رباب سفیر صلح و دوستی است. صدای روح‌بخش او مرزها را می‌شکند و قلب‌ها را به هم پیوند می‌دهد و حفاظت از آن به معنای حفاظت از هویت مشترک ما و انتقال آن به نسل‌های آینده است.

ثبت جهانی رباب به عنوان میراث معنوی مشترک ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان پلی است که بیش از هر زمان دیگری ما را به هم متصل می کند و به جهانیان نشان می دهد که فرهنگ های ما چقدر به هم مرتبط هستند. ضمن تبریک به همه مردم عزیز ایران، از همه موسیقیدانان، پژوهشگران و دوستداران فرهنگ و هنر که در این راه تلاش کردند تشکر و قدردانی می کنم. همچنین از همکاری صمیمانه کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان در این امر مشترک بسیار سپاسگزارم.

امیدوارم این رویداد فرخنده سرآغاز فصل جدیدی از همکاری های فرهنگی و هنری بین کشورهای منطقه باشد و به تحکیم روابط دوستانه و برادرانه بین کشورهایمان منجر شود.

رباب نوشنده عشق و همنشین یاران / که ابرها را عرب رباب نامید // چنانکه ابرها سیراب شکوفه ها و شکوفه هاست / رباب قوت عقل و خادم در است (مولانا جلال الدین بلخی) )”

با ثبت جهانی «جشنواره مهرگان» و «مهارت ساخت و نواختن رباب»، تعداد میراث ناملموس ایران به ۲۶ قلم رسید.

ایران مهارت سنتی قالی بافی کاشان بود، کلاس موسیقی ایرانی، تعزیه، موسیقی نواحی خراسان، نقلی و روایت نمایشی در ایران، نوروز، هنر ساخت و نواختن ویولن، آیین پهلوی یا زورخانی، مهارت ساخت. و نواختن دوتار، دانش نیزه‌سازی، فرهنگ نان و توزیع نان لواش، قالی‌شویان، مهارت‌های سنتی قالی‌بافی در ایران، چوگان، نقاشی ایرانی، آیین‌های زیارتی، کلیسای تادئوس، برنامه ملی حفظ خط، یلدا/ سیلی، هنر ساخت و نواختن عود، هنر ترکمن دوزی، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم، هنر تذهیب، صبحانه و پخت نان. سنت های فرهنگی و اجتماعی آن، که این قرن را جشن می گیرند، در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است.