نکوداشت خسرو تئاتر ایران با وصیتی از بهزاد فراهانی
به گزارش مجله «توژال»، در مراسم «شب نمایشنامه نویس» نشان ویژه انجمن نمایشنامه نویسان به خسرو حکیم قربان اعطا شد، بهزاد فراهانی به بیان وصیت خود پرداخت و قطب الدین صادقی تاکید کرد که دشمنی به صلاح نیست. ما و ما به دوستی با دیگران نیاز داریم. حسین کیانی از اینکه عرب وجود ندارد که برای کارگردانان محلی نمایشنامه بنویسد گلایه کرد و نادر برهانیرند تاکید کرد که هرگز به موج سواری نخواهد رفت.
افشین هاشمی همچنین بخشهایی از نمایشنامه «داش اکل به روایت مرجانه» نوشته بهرام بیضایی را خواند.
شب نمایشنامه نویس ۱۴ آذرماه مصادف با زادروز بهرام بیضایی و سالروز درگذشت اکبر رادی (دو نمایشنامه نویس برجسته کشورمان) به همت انجمن نمایشنامه نویسان و مترجمان خانه تئاتر، شامگاه یکشنبه برگزار شد. 11 آذر در تالار استاد جلیل شهناز در بیت هنرمندان ایرانی.
آرام مظهری، رئیس انجمن نمایشنامه نویسان ایران در ابتدای این برنامه با ارائه یادداشتی خواستار نامگذاری 14 آذرماه به عنوان «روز نمایشنامه نویس» شد. این درخواستی است که قبلا از سوی جامعه نمایشی مطرح شده بود.
در بخش بعدی این برنامه با حضور آرش رادی، فرزند اکبر راضی و ایرج راد، رئیس هیات مدیره تئاتر، از پوستر روز نمایشنامه نویس رونمایی شد.
همچنین ایرج راد بزرگداشت این روز را بزرگداشت دو هنرمند دانست که به گردن هر یک از ما، فرهنگ و این سرزمین حق دارند.
وی با ابراز تاسف از درگذشت زودهنگام رادی، افزود: آثار او بی نظیر است و جایگاه او کمتر از نویسندگان مشهور جهان نیست.
راد نمایشنامه های بیضایی را آثاری منحصر به فرد برشمرد که گوهر فرهنگ ایرانی را در خود دارد و امکان استفاده از تمامی آیین های نمایشی کشورمان را فراهم می کند.
وی گفت: از آنجایی که آثار بیضایی شناسنامه ایرانی دارند، ارتباط خوبی با مخاطب ایرانی برقرار می کنند.
رود ابراز امیدواری کرد که قدر هنرمندانی مانند بیضایی را در طول حیاتشان بدانیم و حرمت کسانی را که مانند رادی از دنیا رفتند حفظ کنیم.
در قسمت بعدی این برنامه که با حضور احسان حاجی پور، علی معتزادی، آرام مهراری و کامران شهلایی نمایندگان انجمن نمایشنامه نویسان به همراه سعید اسلام زاده مدیر روابط عمومی معاونت هنری در برنامه حضور داشتند. از طرف نادره رضایی نماینده هنری از برگزارکنندگان جلسات آواز این نمایشنامه نویس تقدیر کرد.
بهزاد صدیقی رئیس سابق هیئت مدیره انجمن نمایشنامه نویسان و رئیس جلسات قبلی صدای نمایشنامه نویسان اولین نفری بود که در این بخش مورد تجلیل قرار گرفت.
وی تاکید کرد: معاونت امور هنری، وزارت ارشاد و خانه تئاتر به کاهش بودجه خانه های تئاتر توجه دارند و پولی که به اتحادیه می رسد باید به اتحادیه های مختلف آن خانه اختصاص یابد.
صدیقی با ابراز تأسف از اینکه بودجه دوره قبل از جایزه ادبیات نمایشی هنوز پرداخت نشده است، تصریح کرد: یک سال پس از برگزاری مسابقه نمایشنامه نویسی و در حالی که دو کارگردان تغییر کرده اند، تنها 20 میلیون تومان اعتبار دریافت کرده ایم و در حال حاضر اعتبار داریم. هنوز نتوانسته ایم به برندگان جوایزی بدهیم و باید به داوران و مدیران همکار پرداخت کنیم، در حالی که بودجه این جایزه که کمی بیش از 300 میلیون تومان است، یک شوخی است. به همین دلیل دیگر مسئولیت اجرایی ندارم.
وی ادامه داد: سانسور صرفاً حذف بخشهایی از نمایشنامهها در هیئت نظارت نیست، بلکه سانسور به هنرمندان حرفهای اجازه کار در تئاتر دولتی را نمیدهد و ما شاهد اجرای یک سری آثار آماتوری هستیم. سطح جذاب.
وی در پایان تاکید کرد که تئاتر نیازمند تغییرات زیادی است.
در ادامه از رحیم رشیدی تبار، هادی حوری، حمید دشتی، شکوفیه آروین، مریم یاسین زاده و رضا شفتی به عنوان دیگر همراهان کانون نمایشنامه نویسان تجلیل شد. رضا آشفیتی به دلیل بیماری نتوانست در این برنامه حضور پیدا کند و حاضران برای وی آرزوی موفقیت کردند.
افشین هاشمی پس از پخش کلیپ های بهرام بیضایی که در آن از زندگی ناتمام و کارهای ناتمام خود صحبت می کرد، بخش هایی از آخرین نمایشنامه خود به نام «داش آکل بی مرجان» را که در سال ۱۳۹۷ نوشته بود را خواند.
پس از اجرای قطعه ای موسیقایی، تصاویری از آندرانیک خاچومیان نمایشنامه نویس و مترجم تئاتر به نمایش درآمد و از وی تجلیل شد که زمینه ساز همکاری نمایشنامه نویسان ارمنی و ایرانی شد.
برای انجام این بزرگداشت شهید الفت از اعضای باشگاه نمایشنامه نویسان به قرائت فیلمنامه پرداخت و قطب الدین صادقی با همراهی محمودرضا رحیمی دیگر کارگردان و مدرس تئاتر تندیس این نمایشنامه نویس را به خاچومیان اهدا کرد.
صادقی با ابراز خوشحالی از شناخت دو نویسنده بزرگ ایرانی (رادی و بیضایی) گفت: باید یاد بگیریم که به یکدیگر احترام بگذاریم و به یکدیگر عشق بورزیم.
وی با یادآوری دوران طلایی نمایشنامه نویسی در ایران ادامه داد: بهترین دوران نمایشنامه نویسی در ایران دهه چهل شمسی است که نویسندگانی چون بیضایی، رادی، ساعدی، بیژن مفید و … توانستند مرد ایرانی، بحران ایران را به نمایش بگذارند. و بحران ایران جهان بینی ایرانی و آثارشان زمینه ساز نمایش بهترین بازیگران ما شد. آنها توانستند با فضاسازی دراماتیک و شخصیت پردازی صحیح، نمایشنامه نویسی ملی ایران را تثبیت کنند.
صادقی افزود: در این بین آندرانیک توانست پل همکاری و دوستی بین تئاتر ایران و ارمنستان ایجاد کند. متأسفانه ما در فضایی پر از نفرت و خصومت بزرگ شدیم و به همین دلیل از کسانی که با هنر دوستی، عشق و مدارا را بدون شعار دادن به وجود آوردند تمجید می کنیم.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر تئاتر با اشاره به نقش مهمی که هنر در ایجاد دوستی بین کشورها ایفا می کند، افزود: آندرانیک یادآور شد که یکی از بزرگترین مسئولیت های بشردوستانه ما رساندن پیام های دوستانه به جهان است. ما به دشمنی نیاز نداریم، ما به دوستی نیاز داریم. کار فرهنگ ایجاد تفاهم و ارسال پیام های انسانی است و این همان کاری است که آندرانیک در نقش خود در تئاتر انجام داد.
محمودرضا رحیمی، رئیس انجمن بازیگران گفت: شاید اولین کسی بودم که می خواستم روی ترجمه آندرانیک کار کنم اما موفق نشدم اما خوشحالم که امشب اینجا هستم. انگار قلب آندرانیک مرا به اینجا رساند.
همانطور که آندرانیک خاتومیان در سخنانی کوتاه گفت: قرار گرفتن نام من در پوستر این برنامه در کنار استاد خسرو حکیم رجب برای من افتخار است و برایشان آرزوی موفقیت دارم.
در ادامه با نمایش تصاویر حسین کیانی و سخنان شهرام جلبادی از این نمایشنامه نویس تجلیل شد.
او گیلبادی کیانی را نویسندهای توصیف کرد که پرسشهای اساسی را مطرح میکند که با مخاطبانش در میان میگذارد.
وی گفت: آثار کیانی نیز مانند سعدی ساده و ممتنع است که در خلال شیرینی زخم خود را نمایان می کند، اما نگاه نومیدانه ای به آینده در آثار او دیده نمی شود.
علی معتزادی نایب رئیس انجمن نمایشنامه نویسان نیز متنی از الکیانی قرائت کرد.
تندیس این نویسنده با حضور میتزادی، جلبادی، رضا دادوی و فریده سپاه منصور تحویل داده شد.
کیانی با دریافت این تندیس شعری از زرتشت خواند و گفت: صداقت و پاکی بهترین هدیه است. خوشبختی از آن کسانی است که طالب حقیقت و پاکی هستند. این سخن زرتشت است که اگر در رأس زندگی ما قرار گیرد بسیاری از مشکلات ما را حل خواهد کرد. زرتشت، کورش کبیر و فردوسی سرآمدند و اگر به اندیشه این سه بزرگ توجه کنیم، این وضعیت پیچیده حل می شود.
وی با ابراز تاسف از کم توجهی به نمایشنامه نویسی ادامه داد: نمایشنامه نویسان ما متعلق به اعراب نیستند زیرا کارگردانان ما درکی از نمایشنامه نویس ندارند و البته این مهم نیست اما خود ما باید قدر این هنر را بدانیم. و از آن محافظت کنید. با این حال، موانع زیادی وجود دارد. من به شخصه 5 متن رد شده دارم و مشتاق بودم که برخی از کارهای قبلی ام را بازتولید کنم اما همه آنها رد شدند و امیدوارم دوران ما بدتر از این نباشد.
سپس تصاویری از نادر برهانی مرند دیگر نمایشنامه نویس و کارگردان رادیو تئاتر و تندیس این هنرمند با حضور محمد امیر یاراحمدی به نمایش گذاشته شد.
یار احمدی در سخنانی گفت: نادر از دوستان صمیمی من است و به خاطر همین دوستی برایم سخت است که درباره او صحبت کنم. او یکی از شریف ترین افراد عصر ماست که دارای کرامت حرفه ای و انسانی است و به حوادث جامعه اهمیت زیادی می دهد. من به دوستی او افتخار می کنم. ما سال ها با هم کار کردیم و او مرا با تئاتر آشنا کرد و این دین من است.
فرشید قلی پور در ادامه بیانیه هیات مدیره انجمن نمایشنامه نویسان را درباره برهانی مرند قرائت کرد.
تندیس این هنرمند با حضور یاراحمدی، فرشید قالی پور، شهره سلطانی و بهرام ابراهیمی تحویل داده شد.
برهانی مرند همچنین با تشکر از انجمن نمایشنامه نویسان گفت: حضور در کنار نام این اساتید افتخار بزرگی است و شاید من کمترین صلاحیت را برای آن داشته باشم. من به این مجسمه افتخار می کنم که یکی از ارزشمندترین مجسمه هایی است که تا به حال دریافت کرده ام. من این مجسمه را تا آخر عمرم نگه می دارم و هرگز با آن موج سواری نمی کنم مگر اینکه باعث شادی مردم رنج کشیده سرزمینم شود. به امید روزی که تئاتر و نمایشنامه نویسی تمام شود.
در ادامه برنامه گزیده ای از نمایشنامه “آهسته با گل سرخ” اثر اکبر رادی نویسنده پخش شد.
آخرین بخش برنامه به اعطای نشان ویژه (مدال) کانون نمایشنامه نویسان به استاد خسرو حکیم لبنان و با پخش صدای این هنرمند در حین خواندن بخشهایی از خاطراتش با عنوان «روز هفتم» اختصاص داشت. .
بهزاد فراهانی درباره حکیم غزل گفت: از من خواسته شد درباره استادم صحبت کنم که خیلی سخت است چون سال هاست از او یاد می گیرم. انسانیت نهفته در خود و همسرش به ما یادآوری می کند که از خود انسانی خود دور نشویم.
وی ادامه داد: اخیراً وقتی نمایشنامهای درباره زحمتکشان کشورم نوشتم، عدهای متحیر شدند. باید بپذیریم که واقع گرایی از جامعه ما رخت بربسته است. این روزها که آثار رادی را می خوانیم انگار متعلق به این دوران نیست. ما تئاترهایی را می بینیم که آشفتگی هایی را پشت سر گذاشته اند یا بخش هایی از برخی نمایش ها را می توان به صورت آنلاین تماشا کرد، به این معنی که آنها به ما یاد داده اند که هنر را بدزدیم.
این نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر با بیان اینکه شرایط نمایشنامه نویسی تغییر کرد، افزود: وقتی بیضایی را از گروه تئاتر برای تدریس به آمریکا می فرستیم، معلوم می شود که در این فاجعه خیلی همدیگر را دوست نداریم و هستیم. با یکدیگر صادق نیستند ما در وضعیت بدی هستیم. از انجمن نمایشنامه نویسان برای قدردانی از خسرو حکیم جنبان تشکر می کنم زیرا من و او در این انجمن بسیار کار کردیم. منظور من این است که ما نباید در دوست داشتن یکدیگر به یکدیگر دروغ بگوییم زیرا یک جامعه عالی را از دست می دهیم.
فرهانی اضافه کرد: با افزایش فشار باید محبت ما نسبت به هم بیشتر شود اما کم شده و این تلخ است.
وی با اشاره به مشکلات پیش روی فیلمش افزود: نمی دانستم فیلمی که ساختم سه سال توقیف است و در این مدت مدام درگیر بوروکراسی بودم.
الفراهانی ادامه داد: ستایش خسرو نیاز به تحصیلات بیشتر دارد. امیدوارم روزی برسد که بتوانیم یک سازمان کوچک را دور هم جمع کنیم و وقتی از آن عبور کردیم صدای خنده را بشنویم. اراده من این است که از جنگیدن با یکدیگر دست برداریم. به سه فرزندم می گویم که دیگر کسی را دشمن نمی دانم. من حتی دشمنانمان را انسان می دانم.
این نمایشنامه نویس و کارگردان در پایان سخنان خود گفت: ما بزرگ ترین نمایشنامه نویس زمان خود را ارج می نهیم.
بعدی، حکیم قصیب در میان تشویق حاضران روی صحنه رفت و به جای سخنرانی پشت جلد یکی از کتاب هایش را خواند.
پس از آن تصویری از خسرو حکیم قریب به وی تقدیم شد و آرام مظهری رئیس هیئت مدیره انجمن نمایشنامه نویسان بیانیه هیئت مدیره این انجمن را درباره حکیم قریب قرائت کرد.
در پایان این برنامه فیلم مستند شریک بهرام به کارگردانی فرشید قلی پور پخش شد.