میراث جهانی «بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی» در خطر است؟
به گزارش مجله «توژال»، در بررسی و بررسی طرح بافت تاریخی اردبیل، پیشنهادهایی مبنی بر ایجاد میدان هایی در سطح اول و دوم «نقطه شیخ صفی الدین اردبیلی» ارائه شد که نگرانی هایی را در خصوص این طرح ایجاد کرد. این میراث جهانی ایران در نتیجه این نگرانی ها و نگرانی ها این سوال مطرح می شود که با اجرای این طرح پیشنهادی، حریم خصوصی شیخ صفی الدین اردبیلی چه خواهد شد؟ آیا این میراث جهانی را در معرض خطر قرار می دهد؟ نقض حریم این اثر تاریخی با چه مجوزی و به چه بهانه ای انجام می شود؟
فردین عینی، مدیر پایگاه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی وی در این خصوص به مجله توژال گفت: طرحی برای «بررسی بافت تاریخی اردبیل» وجود دارد که بخشی از آن مربوط به حرم شیخ صفی الدین است. در همین راستا جلسه ای در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تشکیل شد که در آن نگرانی های خود را مطرح کردیم. فکر نمیکنم این طرح اجرایی شود، زیرا در سال 1398 طرحی برای «ساماندهی منطقه اطراف شیخ صفیالدین» تصویب و به استانداری ابلاغ شد و اگر برنامهای اجرا شود، اجرا میشود. این یکی در این طرح بافت اطراف شیخ صفی الدین اردبیلی به همین ترتیب حفظ می شود و در پشت قطعه شهید سازه های سیار برای اجرای برنامه ها و نمایشگاه های فرهنگی نصب می شود که البته این طرح مسکوت ماند.
در عین حال مدیر پایگاه شیخ صفی الدین اردبیلی تایید کرد: در 18 می 1402 ضریح شیخ صفی الدین (ثبت شده در فهرست میراث جهانی) تصویب و ابلاغ شد و هیچکس حق تعدی به این ضریح را ندارد. هر طرحی باید بر اساس این قوانین اجرا شود و جای نگرانی نیست.
آئینی درباره آخرین وضعیت این اثر جهانی و اقدامات انجام شده برای حفاظت و مرمت آن در سال گذشته گفت: بودجه اختصاص یافته برای سال 1402 حدود 6.5 میلیارد تومان از اعتبارات ملی بوده که صرف تعمیر و تجهیز شده است. سیستم گرمایش بخش تجاری، تجهیز موزه شیخ همام و تعمیر سیستم گرمایشی آن، تکمیل راهروهای مجتمع تجاری در قسمت فوقانی میدان، مرمت سنگفرش راهرو ورودی و حیاط اصلی، افزایش بسته بودن مجموعه دوربین مداربسته و مرمت سنگفرش میدان باغ و بخشی از آجرکاری. فرش سقف را درست کردیم. برنامه های اعتباری سال 1403 نیز تعیین شده است، بنابراین تکمیل سنگفرش سر و مخزن موزه باستان شناسی، پیشنهاد سه مطالعه به عنوان طرح آزمایشی و حفاظت و مرمت سالانه از برنامه های ما خواهد بود. پنج میلیارد تومان هم در زمینه آزادی حریم خصوصی هزینه کردیم و تملک هایی در این راستا انجام شد.
علی رضا دباغ عبدالله، معاون میراث فرهنگی استانداری اردبیل وی همچنین در گفت و گو با مجله توژال این موضوع را تایید کرد زیارتگاه شیخ صفی الدین مزار ثبتی استوی افزود: این حریم خصوصی کاهش یا گسترش نخواهد یافت و تغییری در مقررات آن ایجاد نخواهد شد.
معاون میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: اگر در حرم شیخ صفی الدین اتفاقی بیفتد قطعاً طبق قانون و مقررات خواهد بود. در صورت ارائه پروپوزال تا زمان نهایی شدن آن طبق مقررات امکان اجرای آن وجود نخواهد داشت.
دباغ عبدالله درباره طرح پیشنهادی بافت اردبیل که گفته می شود حریم مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی را تهدید می کند، توضیح داد: در حال حاضر «طرح ویژه حفاظت از بافت تاریخی اردبیل» توسط مشاور در حال بررسی و مطالعه است و طبیعی است که در مورد کل بافت تاریخی پیشنهاداتی ارائه کنند. پیشنهادات مشاور طبق قانون و مقررات مطالعه و اجرا می شود. بر همین اساس جلسات متعددی در تهران، اردبیل، شورای عالی معماری و شهرسازی، اداره کل دستور زبان، معاونت میراث فرهنگی استان تهران و اداره کل نساجی برگزار شد و تا به امروز هیچ چیز ناگواری نبوده است. حادثه یا حادثه دلخراشی در حرم شیخ صفی الدین رخ داد. از این رو دوستداران میراث فرهنگی مطمئن باشند که «شیخ صفی الدین بقیع» به عنوان یک اثر جهانی چه در حوزه حریم خصوصی و بافت و چه در حوزه نگهداری و حفاظت با دقت پیگیری خواهد شد.
آنطور که معاون میراث فرهنگی استانداری اردبیل درباره طرح مربوط به ساماندهی منطقه شیخ صفی الدین که توسط مدیر پایگاه این اثر پیشنهاد شده است، گفت: این طرح در آرامستان درجه یک در منطقه شیخ صفی الدین، «و یکی دو جلسه در این باره برگزار شد، اما به دلیل عدم وجود پیوست اقتصادی به آن، تا به امروز اجرایی نشده است و از آن خارج شده است. ماهیت عملیاتی بودن اداره کل ضوابط، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاونت میراث فرهنگی در اردبیل علاقه ای به اجرای این موارد ندارند. طرح چون هرگونه تعرض به حرم شیخ صفی الدین باید به تایید ثبت جهانی برسد و این طرح هم تصویب نشده است و تا امروز هم نمی خواهیم آن را اجرا کنیم.