سی و چهار سال شهادت صادق گنجی رئیس خانه فرهنگ ایران در شهر لاهور پاکستان قرار دارد. هنوز هم فکر کردن به آن قابل توجه است. چگونه می توان درهای گفت وگو را باز کرد و سعی کرد دل های مردم را به هم نزدیک کند تا به وحشتناک ترین شکل ممکن و در خلاء منطق و هوش کشته شود؟ هرگاه به این حادثه و امثال آن فکر کنیم، به اعتبار و اصالت فرهنگ و گفتگوهای فرهنگی پی می بریم.

شهید صادق گنجی مسئول خانه فرهنگ ایران در لاهور پاکستان

لازم است برای ادامه راههای سختی که طی کرده اند، با قوت هر چه بیشتر به این ارواح پاک و آزاده احترام گذاشت. در این میان آنچه که گرامیداشت یاد و خاطره شهدای شاخصی چون شهید صادق گنجی برجسته و دوچندان می شود، علاقه به دیپلماسی فرهنگی به عنوان ابزاری برای کاهش بحران های انسانی و رسیدن به مسیر صحیح انسانی است.

دیپلماسی فرهنگی با گفت وگو است و راه های جدیدی را می گشاید. گفتگو در واقع یک امر طبیعی است. خداوند از طریق گفتگو با بشریت ارتباط برقرار کرد و در این عرصه پیامبران زیادی را برای برقراری ارتباط و هدایت بشریت برگزید. سخت ترین و سخت ترین عقده ها و چالش ها با گفتگو گشوده شد و از هزینه های پرهزینه و دردناک جلوگیری شد.

آنجا که گفتگو و همدلی بسته می شود، تصویر زشت خشونت لجام گسیخته نمایان می شود. جایی که توجه به اشتراکات و ارزش های مشترک انسانی نادیده گرفته شد، بی عدالتی و نقض حریم خصوصی حاکم شد. می توان گفت بزرگترین و قوی ترین دفاع انسانی از همه، گفتگو و دیپلماسی است. از طریق گفتگو، خطرناک ترین سلاح ها و ابزارهای کشتار جمعی کنار گذاشته شده و خنثی شده است. به لطف دیپلماسی، خونین‌ترین جنگ‌ها همزمان در دره صلح آغاز شد و دوره‌ای از صلح در میان طوفان‌های درگیری و آشفتگی ویرانگر حاکم شد.

این مسیر راه شهید صادق گنجی و همرزمانش بود و عملکرد آن شهید بزرگوار در دوران خدمت پربارش به تنهایی یادآور این موضوع است. در عین حال، شهید گنجی می کوشید تا به کمک دین، تاریخ و فرهنگ مشترکمان، برادری محو شده میان ما و پاکستانی ها را روشن و زنده کند و هر دو ملت از برکات فراوان او بهره مند شوند.

بنابراین می توان گفت که در حوزه دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی همسایگی و دیپلماسی پیرامونی می تواند در اولویت قرار گیرد و علاوه بر جلوگیری از هدر رفت بسیاری از هزینه های غیرضروری، زمینه مناسبی را برای ایجاد زمینه مساعدتر در این حوزه فراهم کند. سطح بین المللی سطح جا دارد یاد و خاطره شهدای عرصه دیپلماسی فرهنگی را گرامی بداریم، به ویژه شهید صادق گنجی که این روزها سی و چهارمین سالگردش را جشن می گیریم، باید شرایط شادی را برای میهن عزیزمان فراهم کنیم.

* کارشناس دیپلماسی فرهنگی