مزارستانی که در ایران نظیر ندارد
به گزارش مجله «توژال» به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای نیاوران، این رویداد فرهنگی از سلسله نشست های شب های بخارا بود که به معرفی یکی از گورستان های تاریخی شهر اصفهان اختصاص داشت. که به آن «تخت آهنین» می گویند. در این مراسم که با حضور تعدادی از کارشناسان و علاقمندان برگزار شد، سید احمد محیط طباطبایی، ناصر نورزاده ججینی، محمود فروزبخش و علی دهباشی به معرفی این اثر تاریخی پرداختند.
آقای احمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه ها با تاکید بر اینکه حفظ و مراقبت از این مجموعه فرهنگی و تاریخی وظیفه همگان است تخت فولاد را به عنوان قصه گوی تاریخ و خود موزه معرفی کرد و افزود: گورستان نشان از وضعیت اقتصادی، فرهنگ و احوال مردم زمان خاص خود را دارد.
وی ادامه داد: در دوران صفویه شاهد گسترش قبرستان صفویه بودیم، البته این آغاز را باید در دوران ایلخانی جستجو کرد. تا پایان دوره صفویه این گسترش ادامه داشت و متوقف نشد و امروز وظیفه ماست که تخت آهنین را به عنوان یک اثر فرهنگی حفظ و حراست کنیم و سعی کنیم آن را به دیگران عرضه کنیم.
محیط طباطبایی ادامه داد: در چند سال گذشته مدیریت تخت فولد توسعه این مجموعه را در دستور کار قرار داده است و امروز باید تاکید کنیم که در ایران چیزی شبیه به این تخت فولد نداریم.
از دیگر سخنرانان این نشست نصیر نورزاده چگینی باستان شناس بود. وی به اشتیاق خود برای حفظ و بهسازی تخت فولاد اشاره کرد و گفت: باید تداخل در محیط های تاریخی مانند تخت فولاد را کاهش دهیم و امروز فقط باید مرمت های علمی انجام شود نه مرمت های غیرکارشناسی که به اشتباه به این بنا آسیب وارد کند. دستکاری. دغدغه من حفظ این اثر تاریخی و یادآوری این اهمیت به مسئولان است و توصیه می کنم بازنگری در این محیط را در دستور کار خود قرار دهند.
این باستان شناس با اشاره به گستردگی تخت آهنین گفت: باید راه هایی برای کشف ارزش های نهفته در این مجموعه پیدا کنیم، از سوی دیگر طیف وسیع تری از مردم می توانند این ارزش ها را منتقل کنند و دایره شعور مردم را افزایش دهند. شناخت این مجموعه تاریخی
محمود فروزبخش نیز از کارشناسانی بود که با اشاره به استعاره ققنوس گفت: امروزه استعاره ققنوس بهترین استعاره برای توصیف تاریخ اصفهان است. ققنوس پرنده ای است که می سوزد و از خاکسترش ققنوس دیگری متولد می شود و این استعاره ما را امیدوار می کند.
این اصفهان شناس افزود: اصفهان در حمله افغان ها ویران شد اما پس از آن به برکت دو نفر مدفون در تخت آهنین احیا شد. نفر اول ملا اسماعیل خواجوی است که در حکومت هفت ساله افغانها بر اصفهان پناهگاه مردم بود و با سکونت خود در شهر اصفهان باعث حفظ تشیع گردید.
فروزبخش گفت: آقای محمد بیدآبادی از شاگردان برجسته ملا اسماعیل خواجوی از طریق سلسله صوفیان مکتب نجف است و بسیاری از صوفیان شیعه که بر شریعت تأکید دارند به ایشان می رسند. به این ترتیب او چه از نظر حکمت و چه از نظر عرفان در رأس سلسله است و باید اذعان داشت که تاریخ تشیع پس از او سیر صعودی داشته است.
این نویسنده در پایان سخنان خود گفت: وقتی می بینیم که این دو حاکم الهی در تخت فولاد دفن شده اند که چگونه مسیر تاریخ را پس از نابودی افغان ها تغییر دادند، با خود می گوییم که تکرار داستان ققنوس امکان پذیر است و از این طریق به تخت فولاد معروفی اشاره می کنیم که امید می آفریند.
علی دهباشی مدیرمسئول مجله بخارا نیز به ویژگی های قبرستان تخت فولاد اشاره کرد و گفت: تخت فولاد گنجینه ارزشمندی از مجسمه ها، آسایشگاه ها، آب انبار، خان ها و انواع مختلف است. ساختمان ها تاریخچه این گورستان به قرن چهارم و پنجم باز می گردد که امروزه میراثی در دوره های مختلف تاریخی برای ما حفظ کرده است.
وی افزود: تخت فولاد تنها یک قبرستان نیست، بلکه سرزمینی است که در آن پدیده های فرهنگی، معماری و زیبایی شناسی وجود دارد. تخت فولادی آنقدر ظرفیت دارد که باید قسمت به قسمت آن را جابجا کرد. به گفته پروفسور همای تخت آهنی کاری زیبا و منحصر به فرد است.
دهباشی در پایان گفت: باید از شخصیت محمدعلی مخلصی که در سال های اخیر پژوهشی در چهار جلد درباره تخت فولاد نوشته است، تجلیل شود.
در پایان این مراسم از کتاب «نیمه پنهان شهر» رونمایی شد. این اثر حاصل 20 گفتگوی محمدجواد مهدیان با کارشناسان درباره تخت فولاد و مشاهیر مدفون در آن است. در این کتاب گفتگوهایی با ابراهیم فیض، محمدتقی سبحانی، علی صدرائی خویی، اصغر طاهرزاده، حسن معلمی، محمد حسین ریاحی، سید مهدی رجایی، اصغر منتضارالقائم و … نوشته شده است.
شب تخت فولاد به همت علی دهباشی مجتمع فرهنگی تخت فولاد و با حمایت صندوق امانی کانون فرهنگی هنری نیاوران برگزار شد.