مدیریت ریسک در صنعت گردشگری
به گزارش اقتصاددانان ایرانی، کتاب «ریسک و عدم قطعیت در گردشگری: ملاحظات نظری، مدیریت شرکتی» نوشته دکتر سعید امیریان – کارشناس و محقق گردشگری با تاکید بر تحلیل ریسک در این حوزه به ویژه در شرایط بحرانی توسط موسسه فرهنگی مرکز پژوهشگاه علمی میراث و گردشگری منتشر شد. این اثر که به بررسی مفاهیم نظری و عملی ریسک در گردشگری می پردازد، به محققان، دانشجویان و فعالان صنعت گردشگری ابزار مفیدی برای درک و مدیریت ریسک در صنعت ارائه می دهد.
سعید امیریان در مقدمه کتاب تاکید می کند که ریسک در گردشگری به دلیل ویژگی های خاص این حوزه مشکلات زیادی دارد. گردشگران اغلب با در نظر گرفتن ریسک به مقاصد جدید سفر می کنند و بنابراین صنعت گردشگری باید بتواند این ریسک ها را مدیریت کرده و به فرصت تبدیل کند. این کتاب به بررسی این موضوع می پردازد که چرا صنعت گردشگری به ویژه در برابر خطرات غیرقابل پیش بینی از جمله خطرات طبیعی، اجتماعی و حتی سیاسی آسیب پذیر است.
این کتاب در چهار فصل اصلی تنظیم شده است که در ادامه به اختصار به آنها خواهیم پرداخت:
فصل 1: ریسک و عدم اطمینان در گردشگری
در این فصل مقاله ای با عنوان «ریسک و عدم قطعیت در گردشگری: ملاحظات نظری» ارائه می شود که به طور جامع ریسک های گردشگری را در سطوح مختلف تحلیل می کند. این مقاله خطرات فردی برای گردشگران، خطرات مربوط به ارائه دهندگان خدمات سفر، خطرات مربوط به مقاصد سفر و خطرات اجتماعی گردشگری را مورد بحث قرار می دهد. در این فصل، خوانندگان با مفاهیم جدید و آموزندهای آشنا میشوند که میتوانند دیدگاه جدیدی در مورد ریسک در گردشگری ایجاد کنند.
فصل دوم: ریسک سیستماتیک و بحران
فصل دوم به طور خاص به یکی از بزرگترین بحران های جهانی در صنعت گردشگری، یعنی همه گیری کرونا اختصاص دارد. این بحران باعث کاهش بی سابقه ورود گردشگران به کشورهای مختلف شده و به صنعت گردشگری آسیب جدی وارد کرده است. سعید امیریان در این فصل توضیح می دهد که چگونه این بحران که به عنوان یک ریسک سیستمیک شناخته می شود، تأثیر گسترده ای بر گردش خون در سراسر جهان و به ویژه در ایران داشته است. کاهش 60 درصدی ورود گردشگران به ایران در سال 2020 به عنوان نمونه ای از ریسک های سیستمی تلقی می شود. همچنین پاسخ دولت ها به بحران و اهمیت مداخلات دولت برای جلوگیری از ورشکستگی شرکت های گردشگری و حفاظت از مشاغل در این صنعت را مورد بحث قرار می دهد.
فصل سوم: شناسایی و ارزیابی ریسک سیستماتیک
این فصل چگونگی تعیین آسیب پذیری شرکت های مسافرتی در برابر خطرات سیستماتیک را تحلیل می کند. در این فصل، نویسنده با استفاده از مدلهای مالی و تجربی، نشان میدهد که چگونه میتوان از نوسانات بازار برای ارزیابی آسیبپذیری یک شرکت در برابر بحرانها استفاده کرد. این فصل به ویژه برای مدیران و تصمیم گیرندگان شرکت های مسافرتی که به دنبال راه های عملی برای مدیریت ریسک های سیستمی هستند مفید خواهد بود.
فصل چهارم: مدیریت ریسک در شرکت های مسافرتی
فصل آخر مفاهیم اصلی مدیریت ریسک را مورد بحث قرار می دهد. این فصل چارچوب ها و مدل هایی را برای مدیریت ریسک در شرکت ها معرفی می کند، از جمله مدل COSO (کمیته نظارت داخلی) که در دهه 1990 توسعه یافت. این چارچوب به شرکت های مسافرتی کمک می کند تا فرآیندهای مدیریتی خود را به منظور کاهش خطرات احتمالی بهینه کنند. در این بخش علاوه بر تبیین مبانی نظری، راهکارهای عملی برای اجرای فرآیندهای کنترل ریسک در شرکت های گردشگری مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
یکی از نکات مهم کتاب تاکید بر اهمیت همکاری بخش خصوصی و دولت برای کاهش تاثیر منفی ریسک هاست. نویسنده بر لزوم تدوین سیاست ها و راهبردهایی برای حمایت از دولت ها برای حفظ و توسعه صنعت گردشگری در شرایط بحران تاکید می کند. این همکاریها میتواند از ورشکستگی گسترده و کاهش شدید اشتغال در صنعت گردشگری جلوگیری کند و به سرعت این صنعت به حالت عادی بازگردد.
کتاب «مدیریت ریسک در حوزه گردشگری» نه تنها برای محققان و دانشجویان رشته گردشگری، بلکه برای فعالان اقتصادی که به نوعی با حوزه گردشگری مرتبط هستند، به عنوان منبعی علمی محسوب می شود.
امیریان در پایان کتاب تاکید می کند که این کار آغاز فرآیند یادگیری در حوزه مدیریت ریسک است و امیدوار است جامعه گردشگری از آن بهره مند شود و گام های موثری در جهت ارتقا و توسعه این صنعت بردارد. .